Język to twór zróżnicowany i dynamicznie zmieniający się. Na potrzeby konkretnych grup społecznych powstają słowa i zwroty wychodzące poza językowy kanon. Mowa tu o slangu. Z tego artykułu dowiesz się, czym właściwie jest, jak powstaje i czemu służy.
Czym jest slang i jakie są jego rodzaje?
Jest to środowiskowa, potoczna odmiana języka, wytworzona przez konkretną grupę społeczną połączoną np. wspólnymi zainteresowaniami, dążeniami, stylem bycia, poglądami, wiekiem czy zawodem. Zdarza się, że przenika do języka powszechnie używanego, choć może służyć wówczas innym celom (np. humorystycznym). Możemy wyróżnić m.in. slang:
- młodzieżowy,
- korporacyjny,
- graczy komputerowych,
- zawodowy,
- więzienny (tzw. grypsowanie).
Co wcześniej oznaczało słowo „slang”?
Sam termin pojawił się w Anglii w XVIII wieku i odnosił się do języka wulgarnego. Stopniowo zmieniał znaczenie, choć nadal kojarzony był z osobami używającymi języka poniżej przyjętego standardu. W końcu zaczął oznaczać po prostu odmienny styl komunikacji, charakterystyczny dla konkretnej społeczności.
Jak powstaje slang i co go charakteryzuje?
W warstwie gramatyczno-leksykalnej może nawiązywać do języka literackiego. Słowom powszechnie używanym nadawane są jednak nowe znaczenia. Poddawane są deformacjom (np. poprzez skrócenia) lub nietypowym połączeniom. Tworzony jest też przez zapożyczenia z języków obcych, zwłaszcza angielskiego. Cechuje się przede wszystkim:
- ekspresyjnością,
- emocjonalnością,
- dynamicznymi zmianami,
- ograniczonym zasięgiem społecznym, choć nie geograficznym,
- enigmatycznością.
Przeczytaj również: Czym jest rozwój osobisty?
Czemu służy slang?
Jego funkcje zależą ściśle od grupy społecznej, przez którą został stworzony. Grypsującym więźniom zależy na tajności komunikacji. Mocno skrócone formy używane są często przez graczy internetowych, aby maksymalnie przyspieszyć przekaz. W korporacjach używa się angielskich słów i skróconych zwrotów. Ma to na celu ekonomię i uniwersalność komunikatów w międzynarodowym środowisku. Chęć wyróżnienia się, upust emocji, podkreślenie, do jakiej grupy społecznej się należy, to przede wszystkim funkcje slangu młodzieżowego.
Młodzieżowe słowo roku
Można uznać, że najczęściej spotykamy się ze slangiem młodzieżowym. Jest niezwykle efemeryczny. Następujące po sobie pokolenia tworzą zestaw własnych, niewystępujących wcześniej zwrotów i słów. W dzisiejszych czasach, za sprawą Internetu, szybko się rozprzestrzeniają, ale i szybko dezaktualizują. Użycie sformułowań z „poprzedniej epoki” może być odebrane przez młodych ludzi jako śmieszne, a nawet kompromitujące. Ta kategoria tworu językowego wydaje się na tyle ciekawa, że zyskuje na popularności wśród językoznawców. Wydawnictwo Naukowe PWN, od 2016 roku, organizuje plebiscyt na Młodzieżowe słowo roku pod patronatem naukowym Uniwersytetu Warszawskiego. Do pierwszego etapu może trafić każde słowo. Zgłoszenia następnie poddawane są ocenie profesjonalistów, związanych z naukami humanistycznymi i językoznawstwem. Do drugiego etapu przechodzą najczęściej zgłaszane słowa (z wyjątkiem wulgarnych, niezgodnych z prawem czy należących do mowy nienawiści). Wtedy też zaczyna się głosowanie internautów.
Slang młodzieżowy – zwycięzcy plebiscytu 2023
W ostatniej edycji najpopularniejszym okazało się słowo rel, oznaczające zgodę z przedmówcą, aprobatę dla niego. Drugie miejsce zajęła sigma, jako określenie pewnego siebie człowieka sukcesu. Na trzecim miejscu znalazło się oporowo, tj. do oporu. Przyznano też nagrodę Jury dla słowa oddaje, które opisuje coś co się opłaca, niekoniecznie finansowo.
Slang – podsumowanie
- jest to ekspresyjna, nieformalna odmiana języka, tworzona i używana przez grupę społeczną, powiązaną doświadczeniami pokoleniowymi, życiowymi, zawodowymi;
- występuje wiele jego odmian np. młodzieżowy, korporacyjny, więzienny;
- powstaje przez zniekształcenie, łączenie, skracanie wyrazów, zmianę ich znaczenia;
- slang zaspokaja potrzeby psychiczne i komunikacyjne jego użytkowników;
- PWN od 2016 roku wraz z internautami wybiera młodzieżowe słowo roku.
Autor tekstu: Maria Latos-Przybylska
Studiując kulturoznawstwo nauczyłam się pisać teksty o kulturze i sztuce. Swoje umiejętności doskonaliłam na warsztatach prowadzonych przez językoznawcę Tomasza Piekotę. Od wielu lat pracuję w dziale reklamacji dużej firmy windykacyjnej, gdzie zdobyłam wiedzę w zakresie tworzenia formalnych tekstów finansowo-prawnych. W trakcie kursu, prowadzonego przez Akademię Content Writer, poznałam zasady copywritingu i zdobyłam praktyczną wiedzę jak pisać treści przeznaczone do publikowania w Internecie. W wolnych chwilach uwielbiam czytać książki, uczyć się języka francuskiego, szyć, pływać i eksplorować dzikie przestrzenie Warmii i Podlasia.
